Odpowiedzialność, mądrość, miłość do Ojczyzny to cechy mężów stanu, które legły u podstaw wielkiego wydarzenia, będącego powodem naszego dzisiejszego spotkania, które Polacy świętują już od ponad dwóch wieków. Serdecznie witam wszystkich Państwa na gminnych uroczystościach obchodów rocznicy uchwalanie Konstytucji 3 Maja.
Jak co roku rozglądam się wokół siebie i jak co roku radością napawa mnie fakt, że znajduję się wśród ludzi kochających Polskę, swoją wielką Ojczyznę, ale znajdujących w swym sercu również miejsce, dla gminy Skrzyszów, swojej małej Ojczyzny.
Jej oczywiście nie jest potrzebny akt tak wielkiej wagi jak własna konstytucja. Uwarunkowania, dotyczące funkcjonowania samorządu lokalnego ujęte są w przepisach prawnych, w tym ustawie o samorządzie gminnym. Jednak najważniejszym przepisem na pomyślność lokalnej Ojczyzny jest ten, wypływający z naszych serc – poczucie odpowiedzialności za jej losy, tożsame z odpowiedzialnością za losy nasze i naszych najbliższych.
232 lata temu to poczucie przyświecało twórcom Ustawy Rządowej. Gdy nad Polską gromadziły się czarne chmury, w kraju szerzyła się epidemia zdrady, anarchii, przekupstwa i chciwości, a wrodzy sąsiedzi coraz bardziej pożądliwie spoglądali na kraj nad Wisłą grupa wielkich Polaków zawiązała porozumienie, któremu przyświecała troska o dobro i rozwój Ojczyzny. Jego efektem było uchwalenie dokumentu, który wyprzedzał swoją epokę, stając się kamieniem milowym konstytucjonalizmu nie tylko europejskiego, ale i światowego. Uniwersalne, ponadczasowe zapisy Konstytucji 3 Maja do dziś są symbolem i źródłem mądrości, wzorem dla twórców prawa, ostoją wartości demokratycznych, Znajdziemy w niej także odniesienia do samorządności lokalnej. To przecież w tym Wielkim Akcie, między innymi, ogłoszono „Prawo o miastach”, przełomowe rozwiązanie, na mocy którego mieszczanie uzyskali nietykalność osobistą, prawo nabywania majątków ziemskich, piastowania niższych urzędów administracyjnych i sądowych, stanowisk adwokackich oraz rang oficerskich.
Ten wspaniały dokument ogłoszony 3 maja 1791 roku był przykładem politycznej dalekowzroczności, który miał wyrugować wielowiekowe słabości państwa polskiego, tworząc nowe zręby monarchii konstytucyjnej i porządku społecznego.
Konstytucja nie jest własnością żadnej organizacji, grupki prawników czy sędziów, ale należy do całego narodu i z jego woli się wywodzi, o czym mówi preambuła naszej Ustawy Najwyższej , której fragmenty pozwolę sobie przytoczyć i przypomnieć nam wszystkim: „My, Naród Polski – wszyscy obywatele Rzeczypospolitej, równi w prawach i w powinnościach wobec dobra wspólnego – Polski, pragnąc na zawsze zagwarantować prawa obywatelskie, a działaniu instytucji publicznych zapewnić rzetelność i sprawność, w poczuciu odpowiedzialności przed Bogiem lub przed własnym sumieniem, ustanawiamy Konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej”
Niestety mimo tak wielkiego aktu patriotyzmu i odwagi nie udało się wówczas uratować Rzeczypospolitej, a Konstytucja stała się ostatnią wolą i testamentem gasnącej Ojczyzny, która zniknęła z map Europy na 123 lata.
Po wielu dziejowych zakrętach ostatecznie umęczona Polska odzyskała wolność i suwerenność, a dziś mogę się cieszyć, że w naszej gminie mam zaszczyt i przyjemność tworzyć jej nową rzeczywistość z wieloma osobami, którzy swoją postawą pokazują co to znaczy kochać i szanować Ojczyznę w każdym jej wymiarze. Dziś mamy nasze wspólne wielkie święto i powód do dumy.
Niech w tych niepewnych czasach Konstytucja 3 Maja stanie się pewnym drogowskazem dla nas i dla przyszłych pokoleń. Niech w niekończącym się biegu w przyszłość kolejne generacje przekazują sobie sztafetę nie tylko wspomnień, ale państwowych powinności, zanurzonych w dziedzictwie Majowej Jutrzenki.
